Evolution of Indian Banking: ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲೂ ಶುರು ಆದ ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಯಾವುದು , ಅದು ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಂತೂ ಅಲ್ಲ , ಇನ್ಯಾವುದೂ ..

70
Evolution of Indian Banking: From Bank of Hindustan to State Bank of India
Image Credit to Original Source

“ಬ್ಯಾಂಕ್” ಎಂಬ ಪದವು ಇಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಜಾಗತಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಅದರ ಮೂಲವು ಇಟಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಈ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅನಿವಾರ್ಯ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳೊಂದಿಗಿನ ನಮ್ಮ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥವು ನಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ನಾವು ಖಾತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಹಣವನ್ನು ಅವರಿಗೆ ವಹಿಸಿದ್ದೇವೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದಾಗ, ಅನೇಕರು ತಕ್ಷಣವೇ ನಮ್ಮ ಇಂದಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (SBI) ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಿಜವಾದ ಪ್ರವರ್ತಕ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್, ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ 1770 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಹಣಕಾಸಿನ ತೊಂದರೆಗಳು ಈ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಬಾಧಿಸಿದವು, ಇದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮುಚ್ಚುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಐದು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಈ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು 1832 ರಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚುವವರೆಗೂ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ತರುವಾಯ, ಮತ್ತೊಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ 1786 ರಿಂದ 1791 ರವರೆಗೆ ಅದರ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಅವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು 1806 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾವನ್ನು 1809 ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಬೆಂಗಾಲ್ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೊದಲು, ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು, ನಂತರ 1955 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (SBI) ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ಈ ರೂಪಾಂತರವು ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.

ಇಂದು, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ನಿಯಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಯಾಣವು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಭೂದೃಶ್ಯವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ವಹಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, “ಬ್ಯಾಂಕ್” ಪದವು ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದೆ, ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅದರ ಬೇರುಗಳು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತವೆ, ಇದು ಶ್ರೀಮಂತ ಆರ್ಥಿಕ ಇತಿಹಾಸದ ಆರಂಭವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು RBI ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ.